فیبروم رحمی چیست و چگونه درمان میشود؟

فیبروم رحمی

فیبروم رحمی، رشد غیر سرطانی بافت رحم است که غالباً در سال های باروری یک زن ظاهر می شود. فیبروم های رحمی لیومیوم یا میوما هم نامیده می شوند، با افزایش خطر سرطان رحم همراه نیستند و تقریباً هرگز به سرطان مبتلا نمی شوند. فیبروم ها از نظر اندازه از جوانه های خیلی ریز که با چشم غیر مسلح قابل دیدن نیستند، تا توده های حجیم و بزرگی که می توانند کل رحم را اشغال کنند، تشکیل می شوند.

احتمال دارد، شما یک فیبروئید یا چندتا داشته باشید. در موارد شدید، چندین فیبروم می توانند باعث رشد بیش از حد رحم و حتی اضافه وزن شما شوند.

بسیاری از زنان اطلاعی ندارند که آن ها فیبروم رحمی دارند چرا که غالباً فیبروم ها هیچ علامتی بروز نمی دهند. پزشک ممکن است فیبروم را بطور اتفاقی در طی معاینه لگن یا سونوگرافی قبل از زایمان تشخیص دهد.1
 

انواع فیبروم رحم

فیبروم‌ها می‌توانند درون یا روی رحم قرار بگیرند:
 

۱. فیبروم داخلی

این نوع فیبروم شایع‌ترین حالت فیبروم رحم است و در دیواره ماهیچه‌ای رحم به‌وجود می‌آید. فیبروم داخلی می‌تواند بزرگ شود و باعث کشیدگی و بزرگ شدن رحم بشود.
 

۲. فیبروم ساب‌سِروز

این دسته از فیبروم رحم نیز در خارج از آن شکل می‌گیرند و رشد فیبروم باعث می‌شود، یک سمت رحم بزرگ‌تر به‌نظر بیاید.
 

۳. فیبروم ساقه‌دار (پدانکولیت)

وقتی فیبروم ساب‌سروز، قاعده‌ای باریک و دراز پیدا می‌کند، به فیبروم ساقه‌دار تبدیل می‌شود.
 

۴. فیبروم ساب‌موکوزال

فیبروم ساب‌موکوزال نیز در سطح میانی ماهیچه رحم (میومتریوم) رشد می‌کند. این دسته از فیبروم‌ها به‌ندرت ایجاد می‌شوند، اما درصورت به‌وجود آمدن باعث دردهای عادت ماهیانه و خون‌ریزی زیادی می‌شوند. همچنین مشکلاتی نیز در بارداری فرد به‌وجود می‌آورند.2

علل فیبروئید‌های رحمی

علت ایجاد فیبروم رحم چندان مشخص نیست، اما دلایلی وجود دارد که احتمال وقوع آن به شرح زیر است:
 

هورمون‌ها

استروژن و پروژسترون هورمون‌هایی هستند که از تخمدان‌ها تولید و ترشح می‌شوند.

این هورمون‌ها کمک می‌کنند تا بعد از هر عادت ماهیانه پوشش رحمی از نو ایجاد شود که احتمال وجود فیبروم را در رحم را بالا می‌برد.
 

سابقه خانوادگی

اگر مادر، خواهر یا مادربزرگ شما دچار فیبروم رحم باشد، احتمال وقوع فیبروم رحم در شما نیز وجود خواهد داشت.
 

بارداری

بچه‌دار شدن و بارداری باعث افزایش میزان استروژن و پروژسترون در بدن می‌شود. فیبروم رحم در خلال بارداری امکان تولید و بزرگ شدن دارد.3
 

علائم و نشانه‌های فیبروم رحم

علائمی که فیبروم رحم در بدن ایجاد می‌کند، تا حدود زیادی به اندازه و موقعیت قرار گرفتن آن در بدن وابسته است. اگر فیبروم خیلی کوچک باشد یا فرد در دوران یائسگی به‌سر ببرد، احتمالا وجود فیبروم رحم با هیچ نشانه‌ای همراه نخواهد بود. فیبروم‌ها در خلال یائسگی یا بعد از آن کوچک و منقبض می‌شوند.

نشانه‌های کلی وجود فیبروم رحم به این صورت است:

خون‌ریزی شدید با وجود لخته‌های خون در فواصل یا هنگام عادت ماهیانه؛

کمر درد یا ناراحتی و درد در ناحیه لگن؛

افزایش درد در هنگام عادت ماهیانه؛

درد در هنگام آمیزش جسمی؛

عادت ماهیانه‌ای که طول بکشد؛

احساس فشار در شکم؛

تورم و بزرگ شدن شکم.2
 

عوامل خطر فیبروم رحمی

عوامل خطر دیگری، به غیر از سن باروری برای فیبروم های رحمی وجود دارد که عبارتند از:
 

نژاد

احتمال تشکیل فیبروم در بین  زنان سیاه پوست نسبت به سایر زنان گروه های نژادی شایع تر است. علاوه بر این، زنان سیاه پوست احتمال دارد در سنین کم فیبروم رحمی داشته باشند و احتمالاً دارای فیبروم بیشتر یا بزرگتر با علائم شدیدتر هستند.
 

وراثت

اگر مادر یا خواهر شما فیبروم دارد ،خطر ابتلا شما به آن بیشتر خواهد بود.
 

عوامل دیگر

شروع قاعدگی در سنین پایین، چاقی، کمبود ویتامین D، رژیم غذایی با گوشت قرمز بیشتر و سبزیجات، میوه و لبنیات کمتر، نوشیدن الکل، از جمله آبجو، خطر ابتلا به فیبروم ها را افزایش می دهد.1

درمان فیبروم رحم

درمانی که پزشکان متخصص برای فیبروم رحم تجویز می‌کنند، به سن، وضعیت سلامت عمومی فرد و اندازه فیبروم بستگی دارد. ممکن است در برخی از موارد از درمان‌های ترکیبی استفاده شود.
 

۱. دارو‌ها

برای کوچک کردن فیبروم و تنظیم میزان هورمون‌های ترشح‌شده می‌توان از برخی دارو‌ها در روند درمان فیبروم کمک گرفت، آگونیست‌های هورمون آزادکننده در گنادوتروپین‌ها، مانند لوپرون، باعث افت سطح استروژن و پروژسترون می‌شود.

در نهایت نیز به قطع قاعدگی و کوچک شدن فیبروم می‌انجامد.

برخی دیگر از روش‌های درمانی نیز به کنترل خون‌ریزی و کاهش درد ناشی از فیبروم رحم کمک می‌کنند، ولی موجب کوچک شدن آن نخواهند شد. به مثال‌های زیر توجه کنید:

وسیله درون‌رحمیِ آی یو دی که باعث ترشح هورمون پروژستین می‌شود؛ پروژستین نوعی پروژسترون ساختگی است.

دارو‌های آرام‌بخش ضددرد و ضدالتهابی مانند ایبوپروفن که به نسخه نیاز ندارند.

قرص‌های ضدبارداری.
 

۲. جراحی

در صورت وجود چندین فیبروم در رحم یا فیبرومی که بزرگ شده است، از جراحی موسوم به میومکتومی استفاده می‌شود، این جراحی نیازمند ایجاد برشی بزرگ روی شکم است تا به‌واسطه آن فیبروم را خارج کنند. این جراحی می‌تواند از طریق لاپاراسکوپی نیز انجام بشود.

در بعضی موارد وقتی هیچ‌یک از روش‌های درمانی پاسخ‌گو نیستند، عمل هیسترکتومی انجام می‌شود، در این عمل، رحم به‌طورکلی خارج می‌شود و دیگر امکان بارداری وجود نخواهد داشت.
 

۳. روش‌های کم‌ تهاجمی جراحی

در این روش‌های جراحی به انجام برش‌های کمتری نیاز است و از اشعه‌ها برای درمان و فرایند جراحی استفاده می‌شود.

در این روش، فرد مبتلا به فیبروم درون دستگاه ام‌آرآی دراز می‌کشد و خیلی ساده، پزشک درون رحم را معاینه و مشاهده می‌کند.

سپس به کمک اشعه‌هایی با فرکانس بالا، فیبروم شکسته می‌شود و ازبین می‌رود.

از سایر روش‌های کم‌تهاجمی می‌توان به میولیسیس اشاره کرد.

در این روش جریان یا لیزر الکتریکی باعث کوچک شدن فیبروم می‌شود. کریومیولیز نیز روش دیگری است که به‌واسطه آن فیبروم منجمد و ثابت می‌شود.

در شیوه جراحی انقباض آندومتر نیز وسیله مخصوصی در رحم قرار می‌گیرد که دیواره رحم را با جریان الکتریکی، آب داغ، ریزامواج و گرما ازبین می‌برد.3
 

پیشگیری فیبروم رحمی

شواهد علمی کمی در مورد نحوه پیشگیری از تشکیل فیبروم در دسترس است.

پیشگیری از فیبروم های رحمی شاید، امکان پذیر نباشد، اما تنها درصد کمی از فیبروم ها به درمان نیاز دارند.

با انجام انتخاب های سبک زندگی سالم، مانند حفظ وزن طبیعی و خوردن میوه و سبزیجات، می توانید خطر ابتلا به فیبروم را کاهش دهید.

همچنین برخی تحقیقات نشان می دهد که استفاده از داروهای ضد بارداری هورمونی ممکن است باعث کاهش عوارض فیبروم گردد.1

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.chetor.com
3.www.yjc.ir